What Sup: H-Veld G-dam… 

Jacoba, dochter van Holland is een historische roman van Simone van der Vlugt. Na het lezen had ik er weer een verfrissende geschiedenisles opzitten. Zoals dat gaat bij het lezen van historisch romans, moest ik weten hoe het zat met bepaalde feiten. Dus zocht ik het een en ander op en voor ik het wist was ik bezig met het lezen van de geschieden van Hardinxveld Giessendam. Of zoals wij het noemen: H-veld G-dam. 

Als je dacht dat de windmolens in Kinderdijk oud waren dan heb je het mis. Hardinxveld is een van de oudste nederzettingen in de Alblasserwaard. Het is ooit ontstaan aan de monding van de Giessen. Het schijnt zelfs al in 1105 een kerk gehad te hebben. Giessendam is ontstaan bij een dam in de Giessen. Zoals dat vroeger ging werd het daar gewoon naar vernoemd. De samenvoeging van deze twee dorpen is nog niet zo heel oud en dateert van 1957. 

Wat, of beter gezegd wie, dan wel weer erg oud is, is Trijntje. Bij bodemonderzoek voor de aanleg van de Betuweroute werd deze vrouw gevonden. Er was na 7500 jaar niet veel meer dan een skelet van haar over. Naast Trijntje, vonden ze ook een boomstamkano. Toen werd er dus al gevaren op en rond de Giessen. Mijn zoektocht, die inmiddels niks meer van doen had met het boek van Simone, stopte bij Kasteel/burcht Giessenburg. Iets voorbij Hardinxveld. 

Als kasteelliefhebber moest ik ook hier meer van weten. Dit kasteeltje werd aan het begin van de 15e eeuw gebouwd door de graaf van Holland. Het moest als versterking dienen in de Arkelse oorlogen. (samen met de Hoekse en Kabeljauwse twisten. Mensen, dat waren nog eens tijden!!) Helaas is er niets meer van over. In Giessenburg vind je nog wel de cirkelvormige vorm van het kasteel omsloten door een smalle gracht. 

Hoewel het kasteel er niet meer is en de grond ook niet zomaar te bezoeken is kunnen we er wel langs varen. De bedoeling was dan ook midden in H-veld G-dam te starten met onze vaar/SUP tocht, over de Giessen en in de richting van Giessenburg, tot aan het kasteel dat er niet meer is. Een retour van ongeveer 10 km. Dat moest te doen zijn. 

Helaas kan ik jullie voor nu geen mooie (historische) foto’s laten zien. We kwamen niet heel erg ver. De hele route dacht ik met zorg te hebben gekozen, maar Googlemaps liet voor het gemak achterwegen dat we door een sluis moesten. Het schutten gebeurd op vaste tijden en wij waren net tien minuten te laat. De aardige sluiswachter wilde voor ons nog wel een keer schutten. Maar dat zou een probleem opleveren als we terug zouden willen. Tot zover mijn SUP-avontuur richting Giessenburg. 

We besloten om terug te keren en het water rond Hardinxveld te verkennen. Halverwege onze tocht gingen we voor “anker” om te lunchen. Daarna voeren we verder langs alle leuke huisjes aan het water. Bezochten we de andere sluis die uitkomt op de Merwede om daarna weer richting ons startpunt terug te keren. Uiteindelijk hebben we een tocht van ruim 6.5 km gemaakt en zijn we twee uur onderweg geweest. De dag is niet helemaal verlopen zoals gepland maar we zijn toch lekker bezig geweest. Volgend jaar starten we aan de andere kant van de sluis…

Suppen in Hardinxveld

Geraadpleegde bronnen:
Geschiedenis van Zuid Holland. 
Archieven.nl
Kasteel Giessenburg

George Maduro….

Eerst een stukje geschiedenis: Het 15 juli 1916, als George John Lionel Maduro in Willemstad, Curaçao geboren wordt. Hij is amper 10 jaar oud als hij door zijn ouders naar Den Haag wordt gestuurd om daar zijn lagere school en studie af te maken. Wanneer hij in leiden aan een studie rechten is begonnen moet hij, net als alle andere mannen, het leger in. Als Nederland in 1940 wordt aangevallen door de Duitsers is Maduro in Den Haag gelegerd als reserveofficier der Nederlandse Cavalerie. De Duitsers bezette Villa Leeuwenberg (ook bekend als Huize Dorrepaal) in Leidschendam en onder zijn leiding worden de Duitsers krijgsgevangen gemaakt. 

Maduro wordt uiteindelijk gepakt. Na zijn vrijlating duikt hij onder maar word verraden en opnieuw opgepakt. Hij doet een poging te ontsnappen maar dit mislukt. Hij wordt overgebracht naar concentratiekamp Dachau. Kort voor de bevrijding van Nederland overlijdt Maduro op 28 jarige leeftijd. Zijn heldhaftige optreden bleef niet onopgemerkt. Op 9 mei 1946 kreeg hij (na zijn overlijden) de Ridder 4e klasse der Militaire Willems-Orde toegekend voor zijn getoonde moed en heldhaftige optreden. 

George Maduro

De ouders van George, die enig kind was, wilden een herinnering voor hun overleden zoon. Ze schonken het startkapitaal voor de bouw van Madurodam. In 1952 werd het themapark geopend. Het park laat de geschiedenis van Nederland zien en is tevens een levende herinnering aan oorlogsheld George Maduro. 

Was jij op de hoogte van bovenstaande? Ik in ieder geval niet en kwam er achter na ons bezoek aan Madurodam afgelopen week. Ik dacht altijd dat Maduro iets betekende als “klein” of “op schaal” of “miniatuur”. 

Als kind ben ik ooit in Madurodam geweest. Ik vond er geen hol aan. Kleine huisjes, kleine molens, kleine vliegtuigen en ik mocht nergens aan zitten, alleen maar kijken. Terwijl ik zo graag alle luikjes voor de ramen van die huisjes dicht wilde doen, of de ophaalbrug bij een van die kastelen wilde bedienen. Nee, het kon mij niet bekoren. Ik ben er nooit meer naar toe gegaan. Tot van de week. 

Nu mocht ik jammer genoeg nog steeds nergens aanzitten. Maar alle miniaturen hadden voor mij nu wel een betekenis. Ik snapte de verhalen er achter en keek met compleet andere ogen naar de kleinste officiële stad van Nederland. Gelijk al bij binnenkomst wordt het verhaal van Maduro verteld. Daarna start de (korte) reis door het park. Her en der vind je “doe dingen”, kun je verhalen aanhoren over de geschiedenis van Nederland (dat erg leuk gedaan is!) en kun je opzoek naar het engeltje met de mobiele telefoon op de Sint Jan.

Nog wat leuke wist je datjes: 

  • De miniaturen in het park zijn op schaal 1:25 nagebouwd;
  • De opbrengsten van het park komen ten goede aan het Madurodam kinderfonds;
  • Zelfs de Nachtwacht is te bewonderen;
  • Er hangt een inbreker aan het Rijksmuseum (ook die hebben we gevonden);
  • Voor een paar cent kun je bij de klompenfabriek een paar miniklompjes laten maken.

Het is een leuk park om naar toe te gaan, zeker als je wat ouder bent. Niet dat je, jezelf er een hele dag kunt vermaken. Maar in combinatie met een bezoek aan Scheveningen, wat wij gedaan hebben, een prima dagbesteding. 

 

Madurodam

 

 

*Bron: Website van Madurodam

650 jaar terug in de tijd…

Slot Loevestein stond al even op mijn lijst om te bezoeken. Maar pas nadat ik het boek Maria, van Suzanne Wouda gelezen had. Een verhaal over het leven van Hugo de Groot. Een personage die ik enkel ken uit een vage geschiedenisles. En waarvan eigenlijk alleen de naam, Loevestein en boekenkist is blijven hangen. 

Het verhaal begint met de beschrijving van het leven van twee vrouwen, Maria van Reigersberch en Elske van Houweningen. Twee totaal verschillende vrouwen, uit een compleet ander milieu. Hun paden kruisen elkaar in Rotterdam. De één trouwt met Hugo. De ander wordt hun dienstmeid. Hugo wordt vanuit het perspectief van Elske en Maria verteld. Ik kreeg een opfrissing van mijn geschiedenislessen. Die, zoals ik al zei, geheel was weggezakt.

Ik kom steeds meer te weten over Hugo naar mate het verhaal vordert. Zo was hij schrijver, openbaar aanklager, raadsheer en later werd hij stadspensionaris. Hij werkte nauw samen met Johan van Oldenbarnevelt. Beide werden door Prints Maurits wegens hoogverraad gearresteerd. Van Oldenbarnevelt werd publiekelijk onthoofd en de Groot kreeg levenslange opsluiting in, jawel, Slot Loevestein. Zijn gezin en hun dienstmeid gingen vrijwillig met hem mee. Daar wordt door zijn vrouw een plan beraamd. Op 22 maart 1621, twee jaar na zijn opsluiting, lukt het Hugo met hulp van Elske te ontsnappen uit Slot Loevestein in die verrekte boekenkist. 

Het boek was uit en ik was onder de indruk. Niet zozeer door het verhaal zelf. Wel omdat Suzanne de geschiedenis tot leven weet te brengen. Alsof het gisteren, hier om de hoek, is gebeurd. Na het lezen moest ik naar Slot Loevestein. Daar zelf rondlopen. Het kasteel zien. Wat zag Hugo vanuit zijn kamer?

Dus op een vrije dag togen wij naar Slot Loevestein. Alleen al de route er naar toe is de moeite waard. Je rijd door de uiterwaarden van de Maas en de Waal. Waar Konikspaarden, schapen en koeien/stieren rond lopen. Je mag er vrij rondstruinen en van de paden. Het is ook mogelijk om de vluchtroute van Hugo te volgen van Loevestein naar Antwerpen. Dat ging ons iets te ver. We parkeren de auto en lopen langs het water naar de poort waar onze verkenningstocht kan beginnen.

Van de dame achter de kassa krijgen we een sleutel om ons nek. Hiermee kunnen we tijdens de rondleiding korte verhalen en presentaties starten. Op vaste plaatsen in het kasteel treffen we verhalenvertellers. Vriendlief is niet zo’n museumfan, dus laten we die voor wat ze zijn. Na wat speuren vinden we de ruimte van Hugo en zijn bekende boekenkist. Die helaas niet geopend kan worden.

In elke ruimte treffen we zuilen met informatie. Zo leerden we dat Loevestein veel meer is (geweest) dan alleen de gevangenis van Hugo de Groot. De geschiedenis gaat zo’n 650 jaar terug in de tijd en is in te delen in drie periodes: de middeleeuwen, de staatsgevangenis en de Hollandse Waterlinie. Tevens is er een ruimte met aller handen opgravingen te bezichtigen. Maar ook skeletten van dieren en mensen. Een aantal liggen nog op de “begraafplaats” al daar. Een meisje van een jaar of 8 is tentoongesteld. 

Dankzij Suzanne heb ik weer een mooie geschiedenisles gehad die langer zal blijven hangen. Voor mensen die hier nog nooit geweest zijn, het is zeker de moeite waard dit fort en zijn omgeving eens te bezoeken. 

 

Slot Loevestein en de Boekenkist van Hugo de Groot

 

***

Heer Oudeland…

Wel, niet, wel, niet. Ik werp één blik naar buiten en één op te klok. Het is droog en heb tijd zat. Oké, ik doe het. Snel ren ik naar boven om de juiste tas te pakken zodat ik niet het gevoel heb te hoeven slepen met al mijn spullen. Geoefend mik ik mijn spullen van de ene in de andere tas en snor mijn wandelschoenen op. Ik pluk nog snel even mijn handschoenen uit mijn andere jas en ik kan wandelend vertrekken naar mijn werk. 

De ijzige koude dagen hebben mij voorbereid. Maar het valt reuze mee. Ik geef het nog geen vijf minuten of het zweet zal waarschijnlijk alweer op mijn rug staan. Voel ik nu mijn knie? Echt serieus?? Ik verlaag mijn snelheid. Dit is niet het moment om geblesseerd te raken. Tijdens een simpele wandeling notabene. Na een paar honderd meter neemt het gevoel af en niet veel later is het compleet verdwenen. Gelukkig maar. Met de naderende wintersport kan ik geen pijn in mijn knie gebruiken. 

Inmiddels ben ik het park uit en ja hoor, snikheet. Wat een verkeer op het kruispunt en wat een drukte op dit tijdstip. Terwijl ik het verkeer langs mij heen laat razen vraag ik mij af hoe het er hier vroeger zou hebben uitgezien? Vast alleen maar drassig land. De weg die ik bijna vergeet in te slaan was er toen in ieder geval zeker nog niet. Al wandelend besluit ik dit eens op te zoeken. Ot en Sien achtige taferelen doemen zich voor mij op. 

Zwijndrecht blijkt een echt tuindersdorp te zijn (geweest). Het had genoeg vruchtbare grond om als moestuin voor Dordrecht en Rotterdam te fungeren. Er is nog steeds een gebied met moestuintjes, bedenk ik mij. Niet zo veel en groot als ergens in de 17e eeuw. Begin 1900 hadden we zelfs een van de grootste veilingen. Het gebied de Veilingdreef dankt hier zijn naam aan. Het schijnt dat we in de 19e eeuw zelfs een bierbrouwerij en een chocoladefabriek hebben gehad. Waarom toen wel? Ik kijk even van mijn telefoon op als ik de straat oversteek voor ook ik tot de geschiedenis behoor.

Wapen Oudeland

De site heeft inmiddels mijn aandacht. Ik scroll door naar nog langer geleden. Het is het jaar 1331. Acht personen besloten mee te betalen aan de bedijking van Zwijndrecht. Deze personen kregen als dank 1/8 deel van de waard in leen en werden Ambachtsheer van dat gebied. Jan Oudeland (Heer Oudelands Ambacht) N. van de Lindt (Groote en Kleine Lindt) Daniel & Arnold van Kijfhoek, om er een paar te noemen. En zo komen dus de verschillende wijken en (buiten)gebieden in Zwijndrecht aan hun naam. Een aantal had zelfs zijn eigen wapen. Een tijd lang heeft het wapen van Heer Oudelands Ambacht op een terp aan het begin van de wijk gestaan. 

Wauw, wat een historie heeft ons “dorp” eigenlijk!! Ik ben nog lang niet uitgelezen op de site maar ben wel aangekomen op mijn werk. Een plek die ik inmiddels met heel andere ogen bekijk. De site staat in mijn favorieten. Wanneer ik tijd heb duik ik nog eens in de geschiedenis van Zwijndrecht. Ik las iets over een kasteel en een stadsgalg… 

*met dank aan De Vergulde Swaen voor deze geweldige geschiedenis les!!

 

 

***

Een boodschap van Opa…

Waarom was ik zo jong toen mijn opa en oma kwamen te overlijden? Waarom kwam de interesse in hun achtergrond, hun leven en hun verhalen pas veel later? Ik zit soms met vragen waar ik nooit een antwoord op zal krijgen. Nu ik van beide kanten geen opa’s en oma’s meer heb en mijn ouders er ook niet meer zijn, ben ik nog meer geïnteresseerd in de geschiedenis van mijn familie. Ik moet het doen met de verhalen en herinneringen van mijn ooms en tantes. En zo nu en dan raken we hierover aan de praat.

Tijdens één van deze gesprekken toverde mijn tante een heel oud fotoalbum tevoorschijn. Bij het vastpakken was ik even bang dat het uit elkaar zou vallen. Het is een album dat mijn opa in elkaar gezet heeft volgens de scrapbook-methode die bekend was rond de tweede wereldoorlog. Speels ingeplakt en her en der versierd met stukjes kant . Mijn voorliefde voor fotografie heb ik duidelijk van alle twee mijn Opa’s geërfd.

Ik zie foto’s van mijn Opa bij verschillende monumenten en beelden. Ik zie mijn Opa die omringt is door mooie dames. Hij was duidelijk een charmeur. Van al die mooie dames heeft hij mijn oma gekozen om een gezin mee te stichten en om mee “oud” te worden. Ik zie mijn overgroot oma, de huisdieren die ze hadden, delen van het huis en het erf. Als ik verder blader zie ik mijn tante als peuter en mijn vader als baby. Alle twee geboren in Indonesië. Sommige dingen kan mijn tante zich nog herinneren . Voor ik het weet zijn we al aan het einde van het album. Het enige album dat mijn tante heeft.

Ik wil meer van mijn familiegeschiedenis opsnuiven en vraag oude fotoalbums op bij de rest van mijn ooms en tantes. Op een avond, als ik alleen thuis ben en nergens door gestoord kan worden blader ik één voor één de albums door. De verhuizing, dagjes uit, feestjes en kleine ooms en tantes komen voorbij. Bij het openslaan van het derde album valt een losgelaten foto op de grond. Ik raap hem op en besef dat ik iets heel speciaals in mijn handen heb. Een pasfoto van mijn Opa, die hij op zijn 24e verjaardag aan mijn Oma gegeven heeft. De tekst achterop de foto is na zoveel jaar nog goed zichtbaar. Mijn Opa heeft mij zojuist deelgenoot gemaakt van een klein stukje geschiedenis tussen hem en mijn Oma. Zijn bijnaam, Bluebird, was mij niet bekend. En ik durf te wedden dat niet eens al mijn ooms en tantes dit weten.

Hoe langer ik naar de foto kijk hoe specialer hij voor mij wordt. Ik maak een foto van de foto zodat ik het origineel weer terug kan stoppen in het album. Terwijl ik het album sluit, sluit ik ook mijn ogen. Ik bedank mijn Opa dat hij dit met mij wilde delen. Mijn honger naar meer geschiedenis is nog niet gestild. Maar voorlopig kan ik weer even vooruit!

Boodschap van Opa

Rome 2013

Eindelijk was het dan zo ver. Een half jaar geleden besloten we met zijn viertjes naar Rome te gaan. Mijn twee tantes, mijn nichtje en ik. Een vakantie zonder mannen, die het wandelen en bezichtigen van oude “stenen”, beelden en kunstwerken niet tot hun hobby rekenen. Mijn nichtje had op voorhand al een “roostertje” in elkaar gezet zodat er geen kostbare momenten verloren konden gaan met het uitzoeken en napluizen van wat-we-zeker-gezien-moesten-hebben. De metro, die om de minuut vertrok, kon ons naar verschillende hoeken van de stad brengen en vandaar uit deden we alles te voet. Hoewel een segway huren ook een mogelijkheid was.

Natuurlijk moesten de toeristische trekpleisters bezocht worden: De Spaanse trappen, het Pantheon, het Colosseum, het Piazza Navona , de Trevifontein, Castel Sant’Angelo met de engelenbrug om maar een aantal dingen te noemen. Stuk voor stuk prachtig om te zien. De geschiedenis hadden we paraat in ons tour boek van Rome. Bijzonder dat deze oude gebouwen nog steeds overeind staan en bezocht worden door zo veel mensen. Zeker het bezoek aan het Colosseum gaf mij een WAUW gevoel. Hier, op deze plek gebeurden het allemaal!! Liepen de gladiatoren door de straten en de arena en galoppeerden de paarden over de weg… en nu?? Nu lopen wij hier!

Voor een bezoek aan het Vaticaan hadden we een hele dag gepland. Voor kerk- en kunstliefhebbers zeker de moeite waard. Overigens ben ik geen van twee. Ik wilde het gewoon gezien hebben. Het was er druk. De Efteling op een zomerse vakantiedag was er niets bij. We hebben meer dan een uur in de rij gestaan om de Sint Pieter in te komen. Gelukkig vermaakten we ons prima met mensen kijken,  het doornemen van de geschiedenis van het Vaticaan en foto’s maken. Eenmaal binnen wist ik niet waar ik kijken moest. Het plein met alle zuilen is mooi en groot, maar de kerk van binnen is zowaar nog mooier en groter. Dat het groot en hoog ik merk je pas echt zodra je de koepel aan het  beklimmen bent. Halverwege de tocht, zodra je over de galerij loopt en je zicht hebt op het schip van de kerk beneden je en de resterende koepel boven je. Prachtige muur- en plafonschilderingen. Nog steeds vraag ik mij af hoe ze dat in die tijd hebben gedaan. “Riwal hoogwerkers” bestond toen echter nog niet… Een rondleiding door de tuinen hebben we overgeslagen en ook de sixtijnse kapel moest een dag wachten aangezien deze al om 15.30 uur de deuren sluit.

De volgende dag zijn we alsnog naar de Sixtijnse kapel gegaan. Ik wist niet zo goed wat ik er van moest verwachten omdat er aan de buitenkant niets bijzonders of moois te zien is. Maar ook dit was weer een groot gebeuren waarbij de buitenmuren de oudheid aan de binnenkant verbergt. Het is een groot museum met verschillende ruimtes en gangen met als klap op de vuurpijl de sixtijnse kapel, met het door Michelangelo beschilderde gewelf. De wandelgangen er naartoe waren allen voorzien van muurkleden en beschilderde plafonds. En natuurlijk met honderden mensen die voor en achter je de rij sloten. Het was voor mij iets te veel van het goede. Even stil staan om iets te bekijken lukte eigenlijk niet. Dit vond ik erg zonde want hierdoor heb ik maar half kunnen genieten van al het moois.

Als je dan toch in Rome bent en een fan bent van schrijver Dan Brown, dan moet je natuurlijk ook de Bernini route gelopen hebben. De route liep als een rode draad door onze vakantie zodat we niet onnodig heen en weer bleven lopen, we hebben hem daarom ook niet op volgorde gelopen. (Geen idee waar het over gaat?  Wikipedia  )  Het verhaal begint met onderstaand raadsel:

“Van Santi’s aardse graf met duivelsgat, mystieke teek’nen kruislings door de stad.
Het lichtend pas is daar en beidt uw tocht, laat engelen u wijzen wat u zocht.”

Wij hebben het duivelsgat  gevonden. Evenals de teek’nen en de engelen. Daarvoor moesten we de kapellen, beelden en fonteinen bezoeken die genoemd werden in het boek (Santa Maria Della Vitoria, Het Sint Pietersplein, Het piazza del Popolo en het Piazza Navona). Er zijn zelfs complete excursies te boeken met gids. Dat was voor ons niet nodig. Mijn nichtje was mijn “wikipedia” voor die dagen. Ze wist zo’n beetje alles.

Een mooi stad met heel veel historie, lekker eten en gezelligheid. Soms wat aan de overbevolkte kant. Druk druk druk!!! De prijzen vond ik overigens heel erg mee vallen. Zolang je maar niet midden op een plein een broodje hamburger besteld. De meeste bezienswaardigheden zijn gratis. Voor de Sixtijnse kapel, Castel Sant’Angelo en het Colosseum moet echter wel een bedrag betaald worden evenals een kleine bijdrage bij sommige kerkjes. Vier dagen Rome was voor mijn gevoel te kort. We hebben wel alles gezien wat op de planning stond, maar had er graag nog wat meer tijd voor uit willen trekken. Ach wie weet… Als we ooit nog wat tijd over hebben.

Voor nu staat er in ieder geval een nieuwe stedentrip in de planning. We zijn er nog niet helemaal over uit waar we naar toe gaan, maar dat we weer gaan staat vast!

** Helaas geen foto’s aangezien WP van slag is.